Wet & regelgeving
Het is natuurlijk erg handig om te weten waar elektrotechnische installaties in Nederland aan kunnen en moeten voldoen! ProVaria geeft hieronder wat highlights over de wettelijke regelgeving.
De elektrotechnische installatiebranche kan er niet omheen. Voor het aanleggen van veilige laagspanningsinstallaties is NEN1010 al jaren dé norm.
De NEN1010 is bedoeld voor de woningbouw, utiliteitsbouw en de industrie. Zowel nieuwe als bestaande installaties vallen hieronder. NEN1010 wordt ook gebruikt als naslagwerk bij inspecties en het controleren van nieuwe installaties.
Benieuwd naar de officiele NEN1010 norm? De officiele versie: NEN1010
Is toepassing van de NEN1010 verplicht?
In Nederland moeten elektrische installaties in gebouwen voldoen aan het Bouwbesluit. Dit verwijst voor laagspanningsinstallaties (tot 1000V wisselspanning) naar NEN1010.
Wanneer een elektrische installatie voldoet aan NEN1010, bestaat ‘het vermoeden van overeenstemming’ met deze wettelijke eisen.
Heb ik een NEN1010-certificaat nodig om elektrische laagspanningsinstallaties te mogen aanleggen?
Er is geen wettelijke verplichting die zegt dat je een certificaat moet hebben om te mogen installeren of inspecteren. Certificaten zijn niet verplicht: niet voor personen en niet voor bedrijven.
Het kunnen tonen van een certificaat kan echter wel helpen te overtuigen van de deskundigheid van betreffende persoon.
Hoe zit het met de NEN1010 norm en het Bouwbesluit -> bbl: Besluit bouwwerken Leefomgeving?
- Een norm is geen wet, een norm is een afspraak. Voor de bouw en de installatiesector is het Bouwbesluit de wet waaraan men zich dient te houden.
- Een norm wordt niet van kracht. Een norm wordt gepubliceerd en later weer ingetrokken (maar is dan nog steeds voorhanden en kan worden toegepast).
- Een norm kan worden aangewezen door de wetgever. NEN1010 wordt (gedeeltelijk) aangewezen door het Bouwbesluit en ook door de opvolger daarvan, Besluit bouwwerken en leefomgeving (bbl, uitgesteld).
- Wanneer het Bouwbesluit een nieuwe versie gaat aanwijzen bepaalt BZK. NEN heeft daar geen invloed op.
- Een nieuwere versie van een aangewezen norm mag worden toegepast, de wetgever gaat ervan uit dat de veiligheid altijd toeneemt.
- Het Bouwbesluit laat toe dat bij wijziging van de installatie oudere versies van NEN1010 worden toegepast, maar niet ouder dan de versie van 1962 en niet ouder dan de versie van aanleg; of een latere versie wanneer een wijziging aspecten betreft die in oudere versies niet voorkomen (PV-installatie, laadpaal).
- Het Bouwbesluit laat toe dat NEN1010 niet wordt toegepast, maar het veiligheidsniveau van de aangewezen norm moet wel worden gerealiseerd. Gelijkwaardige oplossingen mogen worden toegepast, maar de gelijkwaardigheid moet wel worden aangetoond.
- Datum aanvraag bouwvergunning geldt als peildatum
Op welke installaties is NEN1010 van toepassing?
NEN1010 is van toepassing op vast aangelegde elektrische installaties met lage spanning (tot 1000V wisselspanning of 1500V gelijkspanning). Bijvoorbeeld in woonhuizen, winkels, kantoorgebouwen, hotels, scholen, theaters en boerderijen.
NEN1010 is niet van toepassing op bijzondere installaties, zoals de elektrische uitrusting van machines, installaties op schepen en elektrische tractiesystemen. Hierop zijn andere normen van toepassing.
In een aantal situaties zijn naast NEN1010 nog andere voorschriften (en normen) van kracht, zoals op plaatsen met het risico op explosies (ATEX).
Wat zijn de belangrijkste eisen uit NEN1010?
NEN1010 geeft eisen voor het ontwerp en de aanleg van elektrische laagspanningsinstallaties zodanig dat:
- een bedrijfszekere installatie wordt verkregen,
- zonder gevaar voor elektrische schok (elektrocutie) en
- zonder het risico dat brand wordt veroorzaakt.
Wanneer is er aanvullende bescherming van een 30mA-aardlekschakelaar nodig?
Dit staat in bepaling 411.3.3 van NEN1010:
- bij gebruik van contactdozen met een toegekende stroom van ten hoogste 20 A voor algemeen gebruik door leken;
- bij verplaatsbaar elektrisch materieel voor gebruik buiten met een toegekende stroom van maximaal 32 A;
- bij aansluitpunten voor verlichting in ruimten met een woonfunctie, een celfunctie, een logiesfunctie of op woonschepen. Dit geldt niet voor aansluitpunten voor verlichting in gemeenschappelijke verkeersruimten (bijvoorbeeld portieken en galerijen van flatgebouwen).
Mag je omvormers van zonnepanelen aansluiten met een snoer en stekker op de wandcontactdoos van de wasdroger ofwasmachine?
Nee, volgens NEN1010:2015 moeten PV-systemen direct worden aangesloten op een eigen ‘eindgroep’. Op deze eindgroep mogen geen andere eindverbruikers worden aangesloten (of wandcontactdozen aanwezig zijn).
Let op: Dit wijkt af van eerdere edities van NEN1010 (en bijbehorende uitgaven van NPR5310), waarin het wel werd toegelaten om kleine PV-systemen met een beperkt vermogen via een wandcontactdoos op een (bestaande) eindgroep met verbruikers aan te sluiten.
Met deze aanpassing conformeert Nederland zich aan gangbare opvattingen van Europese experts over veiligheid.
Als in een gebouw alleen de elektra is vernieuwd maar niet de meterkast, moet je deze dan volgens de oude of nieuwe norm keuren?
Het keuren van een installatie of delen van een installatie moet gebeuren volgens de norm die vereist (en gebruikt) is bij het ontwerp en de aanleg van de installatie of delen van de installatie.
Let op: Bij het toevoegen van nieuwe installatiedelen aan een bestaande installatie (of deel daarvan) kan het nodig zijn dat ook dit bestaande stuk wordt aangepast aan de nieuwe eisen.
Bij een keuring moet hiermee rekening worden gehouden.
